Stara Lubownia, Podoliniec i Zamagurze
   Tekst
   
Na północnym Spiszu łączy się piękna nienaruszona przyroda z zabytkami historii i ludowej kultury. Nad niepowtarzalną doliną rzeki Poprad dominuje
Stara Lubownia z zamkiem, górującym nad miastem. W tym miejscu rozgrywał się niejeden rozdział historii Słowacji i Polski. W czasie zastawu części Spisza był zamek siedzibą zarządu polskich starostów, którzy w latach 1412-1772 rządzili na tym terenie.
   
Także
Podoliniec ma swoje miejsce w kulturalnych dziejach obu narodów. Od roku 1642 znajdowało się tu kolegium pijarów, do którego uczęszczali uczniowie nie tylko ze Spisza, ale i z Małopolski. Klasztor charakteryzuje się dwoma smukłymi wieżami barokowymi. Łączy się z nimi jeden smutny rozdział naszej historii. W roku 1950 znajdował się tu obóz koncentracyjny dla członków przemocą zlikwidowanych zakonów.
   
Miejscowości w pobliżu
Starej Lubowni są bardzo zróżnicowane. Znajduje się tu jeszcze jedna miejscowość niemiecka Chmeľnica, są tu miejscowości rusińskie - Jakubany, Kamienka i inne. Dla wsi rusińskich typowe jest chrześcijaństwo obrządku wschodniego. W wielu miejscowościach zachował się jeszcze dawny folklor. Przykłady okolicznej architektury można podziwiać w skansenie pod
lubowniańskim zamkiem.
   
Całkiem inny charakter mają miejscowości znajdujące się po drugiej stronie
Spiskiej Magury. Północną granicę tworzy tu
Dunajec z parkiem narodowym
Pieniny. Mieszkający tu ludzie używają gwary góralskiej a ich kultura ludowa jest barwniejsza niż w innych regionach. Centrum tego terenu jest dawne miasto powiatowe
Spiska Stara Wieś. Bardziej znany jest jednak
Czerwony Klasztor, nazwany tak od
klasztoru kartuzów, założonego na początku XIV wieku. Do spiskiego
Zamagurza należą także miejscowości, które w roku 1920 przypadły Polsce. Chodzi zwłaszcza o zamek i miejscowość
Niedzica, o typowe spiskie kościoły w Krempachach czy we Frydmanie.